Erzurum Gazetesi Arşiv
-BİR VAKİTLER ERZURUM-
KÖYCÜNÜN SEÇKİN ESERİ ŞENKAYA
Erzurum'un nevi şahsına münhasır insanlarının yaşadığı bir İlçedir Şenkaya.1514'de Akkoyunlulardan Osmanlılara geçen, 1929'da bucak, 1946'da ilçe olan bu beldemiz, Türkiye ortalamasının üstünde 1874 rakımda konuşlandırılmıştır.İlçenin adı Hüseyin Köycü'yle anılır hep. Rahmetli Köycü; Şenkaya'yı bugünkü anlamında kuran ve yöre halkını okumaya sevkeden mümtaz bir şahsiyetidir İlçenin.Araştırmacı Sebahattin Bulut, çok nefis bir anlatımla bihakkın tahkiye etmiştir Köycünün hayatını ve emeklerini.Oltu ve Olur gibi ilçeye bağlı hemen bütün köyleri ormanlarla kaplıdır. Bu yüzden çam kokar Şenkaya..Şenkaya'yı ilk defa 1978'de gördüm. Parke taşlarla döşenmiş caddesi, inişli çıkışlı ve bol kıvrımlı yollarıyla daha görür görmez, diğer ilçelerimize göre değişik bir havada olduğunu hissettirmişti.İlçenin girişinde yeralan Hüseyin Köycü'ye ait büst, hemen dikkat çeker. Merhum Köycü'nün bu büstüyle ilgili olarak anlatılan ve Şenkaya'nın farklılığına işaret sayılan birde fıkramsı yaşanmış hadise anlatılır.Erzurum'dan İlçeye giden birisi, Hüseyin Köycü'nün büstünü görünce "Ne kadar farklı bir yer. Bunların Atatürk'leri bile değişik" demiş.
DİPLOMALI SAYISIYLA TÜRKİYE'NİN BİRİNCİ İLÇESİ
Okumamışı ve cahili yoktur ilçenin. Üniversite mezunlarının çokluğuyla Erzurum ilçeleri arasında ilk sırada yer alır.Şehir bürokrasisini yönlendirenlerin çoğunlukla bu ilçeden olması da, tahsile olan yatkınlıkları ve ilgileri sebebiyle olsa gerektir.Siyasetin sağ kulvarında bulunanların çokluğu bakımından diğer ilçelere göre yoğunluk sergilemesine mukabil, İlçe yıllar boyu siyasi olarak yelpazenin sol yanındaki partilerin kalesi kabul edilmiştir şehirde. Ama bu doğru olmayan bir görüş olsa gerektir ki, belediye başkanlarının ekserisi AP, DYP, ANAP gibi sağ tandanslı partilerden çıkar genelde.Biz bunu, yöre insanının şehir halkına göre giyimde ve kuşamda olduğu gibi hayat tarzı itibarıyla biraz daha çağdaşlığa yönelmelerinde görüyoruz.Bunun da bir nakise değil, bizzatihi çadaşlık olarak yorumlanmasından ve bir yükseklik alameti olarak görülmesinden daha tabi ve güzel ne olabilir ki?
ŞEHİTLER BEKLERALLAHUEKBERDAĞLARINDA
Enver Paşa'nın Rusya çıkartması sırasında soğuğa yenik düşen şehitlerin şereflendirmediği köyü, yaylası yok gibidir Şenkaya'nın. Allahü Ekber, Soğanlı dağları birer şüheda mekanı, birer ziyaretgahdır Türk yüreğinde. Allahü Ekber dağlarının Akşar(kosor) yaylasıyla bölümünde onlarca türbe vardır, kitabesiz, taşsız.Ne ki, bu şehitler diyarı sahipsizdir. Birisinin çıkıpta, hiç olmazsa yıldan yıla bu mekanda, şehitleri hatırlatacak etkinlikte bulunması çok mu zordur acep.
YUNUS GÖNÜLLÜ OZANLAR
Kimileri, Şenkaya'yı kuran bir çoban ve sevgilisinin de burada yattığını söylerler yıllardır.Onlara göre bir aşk'dan doğmuştur Şenkaya.Belki de bu yüzden, bugün Türk Halk Edebiyatı'nın en bereketli ürünlerinin sunulduğu aşık dalında, ülke çapında şöhret bulmuş ozanlar ve aşıklar Şenkaya'dan yetişmiştir çoğunlukla. Erzurum'un Aşık Veysel'i olarak vasıflandırılan Kaynak köylü Mevlüt İhsanî; büyük saz ve söz ustası, ihsanî'nin çırağı olan Nuri Çırağî ve Türk Halk muhayyilesinin aşıklık dalında en çarpıcı örneklerini sunan Erol Erganî bu yörenin yüzaklarındandır.Yeşilkaya eski adıyla Mitinder—Mitinger köyündeki tepede bulunan Hüseyin Dede; Katiris diye de anılan Teketaş'daki Teke—Taş Ziyaretleri ilçenin manevi ikliminin yoğunlaştığı mekanlardandır.Bardız, bu ilçenin adeta tarih bölümüdür; kalesi ve camisiyle.Evliya Çelebi 1647'de Erzurum'dan Revan'a giderken Bardız Kalesine vardığını söyler ve kale için "Kars hükmünde olup Akkoyunlu el Melik İzzeddin binasıdır. Kalenin cihet—i ulyası cenbinde cel'i hat ile tarihi bu vecih ile mesturdur. Kal'esi bir dere kenarında, dört köşe tarz binadır. Kale Dizdarı, kızı için 150 kadar da hayrat da bulunmuştur. Kale içinde cami, mescid, müfit, muhtasar hamam, çarşı ve pazar vardır" demektedir.Tarihçi Konyalı, Bardız kalesinin Saltukoğullarından İzzettin tarafından yaptırıldığını, inşaata veziri Firuz Akay'ın nezaret kıldığını belirtmektedir.Bardız Camisi Sertzade Molla Ali tarafından 1748'de inşa edilmiştir. Biri minare altında olmak üzere üç kitabenin süslediği cami, mimari tarzıyla da önemli bir sanat ürünüdür.Merhum Konyalı "Kitabeleriyle Erzurum Tarihi" adlı eserinde bu kitabeleri şöyle aktarır:"Cümle gelüp Bardız camisini göreler / Üstadını kimdür deyü herdem ver haber"2.Kitabede:"Olur mir Serdzade munla ali hep hüner / Vakıf sahib—i silahşur—i hassa—i muteber"3. kitabede:"Bed'i müesser oldu cami—i şerifin bihamdilillah /Binyüz altmış birde binası kadim biemrillah."
ŞENKAYA'NIN GÖNLÜ ŞEN İNSANLARI
Şenkaya tarihi ve coğrafik güzellikleri gibi güleç yüzlü insanların mekanıdır.İlçe, ilmin çeşitli sahalarında, bugün halk tarafından sevilen simaları da takdim etmiştir Erzurum'a.Prof. Dr. Durkaya Ören bunların başında yer alır.Dr. Koptagel İlgün, bir aralık İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü görevinde bulunan kardeşi Nurdoğan İlgün ilçenin önemli şahsiyetlerindendir.Tıp alanındaki diğer mühim şahsiyetleri arasında: Dr. Fahreddin Özgen, Dr. Rahmi Öztürk, Dr. Selahaddin Çelik, Dr. Sadettin Çelik de yer almaktadır.Ticaret ve Sanayi Şube Müdürlüğü görevinde bulunan Arif Solak ve onun ağabeyileri olan Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Ali Osman Solak; Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Solak ilçenin yüz aklarındandır.İnönü Üniversitesi öğretim üyesi olan ve Amerikan Mikrobiyoloji Derneği üyesi de olan Prof. Dr. Rıza Durmaz Şenkaya'nın yetiştirdiği ilim adamları arasındadır.İlçenin bütün güzelliklerini, insani ilişkilerinde yansıtan ve hemen herkesin işine koşan Vilayet Özel Kalem Müdürü İlyas Demir, Ticaret Sanayi İl Müdürlüğü Müdür yardımcısı Atagün Terzi;Türk Telekomda görev yapan Oktay Ağsu, Kız Lisesi Müdür yardımcısı Yücel Gökçe, DDY Gar Emekli Müdürü Hüseyin Aydın, Orman Bölge Müdürlüğü'ü mühendislerinden Cemil Bilgili, Orman Araştırma Müdürü Mehmet Güven, Atatürk Lisesi Öğretmenlerinden Mustafa Yıldız, Orman eski Bölge Müdürlerinden Mevlüt Aktaş, Vakıflar Bankası Bölge Müdürü Mustafa Şengül, Avukat Ercüment Şenol, Büyükşehir Belediyesi İştirakler Daire Başkanı Kadir Küzeci ve Nüfus Merkez İlçe Müdürü Zeki Küzeci, Oltu Meslek Yüksek Okulu Müdürü Recep Kılıç, Orman Araştırma Müdürlüğü şeflerinden Hacı Bilgili, Bayındırlık eski il müdürü Yeniyurt Bayrak, Şifa Hastahanesi Başhemşiresi Pervin Şenol Şenkaya'nın Erzurum bürokrasisindeki önemli isimlerinin başında yer alırlar.Şenkaya siyaset alanında da önemli isimler çıkarmış bağrından.Son dönemlerde, seçim zamanları sıkça adını duyurduğumuz Erbaşar Özsoy, bu isimlerin başında gelenlerden.İş Bankası Yönetim Kurulu üyesi de olan Özsoy Ankara'da serbest Avukatlık yapmakta.Bir dönem Erzurum Milletvekilliği görevinde bulunan ve daha sonra Kars'tan aday olan Oktay Öztürk de aslen Şenkayalı. Ailesinin Şenkaya'dan komşu ilçe Sarıkamış'a kısa süreli göçünden olsa gerek, Sarıkamışlı ve dolayısıyla Karslı olarak bilinir yahut bildirilir.
GINDILLİK EFENDİ SOFRAYA BUYUR
Ailesi de sofra kuran sofra açanlar olarak bilinirlerdi. Rahmetli validesi üniversitede yetim, fakir öğrencileri bulur, evini onlara açar ve iaşelerini temin ederek diploma sahibi olmalarına çalışırdı.Yakın zamanda kaybettiğimiz Öztürk'ün annesi, tam bir Türkmen hanımefendisiydi; Oğullarının "gındıllik" lakabıyla maruf bir dostuna ikram olsun diye, "gındıllik efendi sofraya buyur" deyişini, çeşitli vesilelerle anlatıp güleriz. Rabbim rahmetiyle kuşatsın.Ailenin diğer önemli isimlerinden birisi de Ekrem Öztürk'tür. Bu emekli hoca ağabeyimiz, hemşeri canlısı ve Erzurum sevdalısı olarak tanınır çevresinde. Sözü cebinde, kalbindeki dilinde, diye tasvir edilen nesli tükenmiş mertlerden biri olarak bilinir.Oktay Ağabeyinin büyüğü olan ve halen Milli Eğitim Müfettişi olarak görevini sürdüren Günay Öztürk; Ankara''da serbest müşavirlik yapan Şenay Öztürk, RTÜK'de uzman olarak çalışan Ayhan Öztürk de ailenin diğer sevilen ve tanınan simalarındandır.Şenkaya'nın bir başka güzel siması ise, Güvener Özcan'dır. Uzun yıllar çeşitli saiklerle beraber olduğum Güvener, mertliğin, dürüstlüğün simgesidir adeta. İşadamı olarak Erzurum ekonomisine dönük gayretleri her türlü takdirin üstündedir. Siyasette de Erzurum'un geleceğinde mühim yerlerde olmasını temenni ettiğim bu dostum; bulunduğu her ortamda bir seviye ve erdem adamı olduğunu göstermiştir. Şenkaya'nın bir diğer önemli ismi ise, Feridun Fazıl Özsoy'dur. Doğu anadolu Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığında da bulunan Özsoy, Erbaşar Özsoy'la amca çocuklarıdırlar. Aynı zamanda TRT'de yapımcı olarak görev yapmakta olan Özsoy öğretmen kökenlidir.Yusuf Ziya Eraslan ise, ilçenin yetiştirdiği genç kuşak gazetecilerdendir. Kalemini namus diye sahiplenmiş, bildiği doğruları bir kalem erbabı olarak karalamaktan çekinmemiştir Yusuf Ziya. Erzurum Gazetesinde beraber olduğum, askerlik sonrası İHA'dan takip ettiğim bu genç kardeşimiz, daha uzun yıllar Erzurum'un manfaatleri uğruna sayfa karalayıp, kalem tutacak inşallah.