Sadreddin Türkbey’i kaç Erzurumlu biliyor?

Ne demiştik, tarihi mekanları yazacağız…
Sözümüz söz; ancak bazı okurlarımız ayrıntı talebinde bulunuyorlar…
Mümkün mertebe aydınlatıcı bilgiler vermeye çalışıyoruz.
Elbet bir gazetenin bize ayrılan sütunu ölçüsünde. Okurlarımzdan ricamız bu durumu göz önünde bulundurmaları…
Detaylı bilgiler konuya ilişkin yazılmış çok sayıdaki eser de zaten mevcut…
Abdurrahman Şerif Beygu’nun “Erzurum Tarihi Anıtları Kitabeleri…
Yine, İ. Hakkı Konyalı’nın Erzurum Tarihi ve benzeri çok sayıda eseri örnek olarak verilebilir…
Dileyen okurlarımız buralara da müracaat edebilirler…

♦♦♦
Bu gün Karanlık Kümbeti anlatmak niyetindeyiz…
Hicri 708 miladi 1308 yılında büyük emir Tugbey Veciddin’in oğlu Sadreddin TÜRKBEY  tarafından yaptırılan kümbet Gülahmet Caddesinde Derviş Ağa Camii’nin tam karşısında yer alıyor..
Burası da tıpkı Üç Kümbetler gibi iki kattan müteşekkil…
Alt katta cenazelik bulunuyor. 7 Merdivenle inilen bu alanda iki sanduka bulunmakta…

♦♦♦
Kümbeti yaptıranların isimleri dikkatimizi çekti…
Özellikle Tugbey ve Türkbey..
Merak ettik kimdir bunlar diye?
Detaylı bir bilgi hemen hiçbir kaynakta yok gibi…
Sadece, o yıllara tekabül eden ve Horasan’da vali olarak görev yapan Hoca Vecihiddin isminde bir zattan bahsediliyor.
İhtimal ki, bu zat Erzurum civarında bir savaşa iştirak edip ölmüş, oğlu Sadreddin Türkbey de türbesini yaptırmış..
Bu tespit, Abdurrahman Şerif Beygu’ya ait…

♦♦♦
Merak edenler çok daha ayrıntılı araştırma yoluna gidebilirler…
Bizim önemsediğimiz hususlardan başta geleni Türbenin şimdiki hali…
Şükür gayet sağlam bir vaziyette…
Kitabeler her ne kadar yıllar önceki savaşlarda zarar görmüş olsa da, kümbet bütünlüğünü muhafaza etmekte…
Çirkin olanı, bulunduğu yerin etrafındaki binaların varlığı…
Böyle olduğu için adeta görünmez hale gelmiş.
Halkın yoğun teveccüh gösterdiği bu kümbetin ve çevresinin belediye ve vakıflar maharetiyle yeniden düzenlenmesi lazım…
Radikal değişim, Kümbetin etrafındaki bütün yapıların yıkılması...
Bu yapılırsa, Derviş Ağa Camisi ile burası bir bütünlük arz eder ki, muhteşem bir  görsellik ortaya çıkmış olur…
Zannediyoruz, çokça da umuyoruz ki, kentsel dönüşüm çalışmaları esnasında bu alan da, ciddi bir biçimde elden geçirilsin…

♦♦♦
Karanlık kümbeti önemli kılan bir başka özellik ise, Mehmet Kırkıncı Hocaefendi’nin vaktinin büyük bölümünü burada geçirmesidir… Bir talim terbiye yeri olarak da işlev gören türbeyi yediden yetmişe bütün Erzurumlular “Kırkıncı Hocaefendi’nin Tedris Mekanı Kümbet” diye tarif etmektedir. Bakımlı oluşunun başta gelen sebeplerinden birisi de budur zaten…
Türbede medfun olan ehli imana rahmet,  Kırkıncı Hocaefendiye de, sağlık ve afiyet diliyoruz.