Mollakentli büyük üstad Abdurrahman Efendinin en küçük oğlu, annesi herkesin büyükanne olarak gördüğü Safiye hanımdır. Rüyasında gördüğü ışık saçan ve parlayan taşlardan üçüncüsü şerefine erişmiş, büyük insan 1853 yılında Mollakente dünyaya gelmiştir. İlk tahsiline babasının medresesinde başlamış, babasının vefatından sonra ağabeyi si Şeyh İbrahim Efendi’nin rahleyi tedrisatında yetişmiştir. Çoğreşi’ye (Erenler) yerleştiği için Şeyh Esad el Çoğreşi denilmiştir. Medrese tahsili, ağabeyi Şeyh İbrahim Efendi’inin vefatından sonra Molla Şeyh Fethullahi Verkanisi hazretlerinin yanında eğitimini tamamlamıştır. Bütün ilimlerde müderrislik icazetini de Norşin’li Hazret Ziyaeettin Efendi’den almıştır.
Tasavvuf ilmini ağabeyisi Şeyh Molla Halil Efendi’nin yanında tamamlamış ve onun halifesi olmuştur. Esad Efendi kendi yolunda tek halife yetiştirmiştir. O da Çoğraşili Şeyh Yusuf Efendidir. Esad Efendi yörenin en büyük âlimlerindendir. İlminin büyüklüğüne ve büyük âlim olduğuna dair birçok vakalardan 2 tanesini zikr etmekle yetinelim.
- Talebesi Beyrolu Seyda Molla Abdulhalikin anlattığına göre yanında, yani medresesinde okurken beraberce Norşin ziyaretine gitmişler. Biz diyor Norşine vardığımızda ziyaretten önce abdest almak istedi Şeyh Fethullah hazretleri çağırdı önce buraya gelsin, sonra abdest alsın. Acaba niye acele ediyor dedik. Beraber medreseye girdik hocama Molla Eshed önce bu kitaptaki meseleyi bize açıkla sonra git abdest al öyle görüşelim. Üstat kolları sıvalı olduğu halde kitabın üzerine eğildi düşünmeden çözdü. Helal olsun Molla Eshed git abdestini al gel dedi. Talebelerine döndü büyük üstat dedi ki bu mutevvel kitabını ona ders verdiğim halde müşkülatının çoğunu onunla hal etmişim, büyük âlimdir.
- Ğavsı azamın torunlarından Seyyid Şeyh Sahabettin Çoğreşi’ye yakın Murya köyüne geliyor. Orda birkaç gün konaklıyor, beraberinde yörenin büyük âlimleri ve Üstat Bediüzzaman Sait Nursi Hazretleride beraberindeymiş. Seyda Molla Abdulhalık anlatıyor; üstadımız Şeyh Sahabettin Hazretlerini görmeye gidelim dedi. Talebesi olduğum halde beraber gittik. Şeyh Sahabettin ve beraberindekiler çadır kurmuşlar. Çadırın içerisine gireceğimiz, zaman, çadırdan bir zat çıktı ve üstadımızın önünü kesti. Çoğreşili Seyda Molla Es’ad senmisin? Dedi. O da evet dedi. Elinde kitap olan şahıs “Bizim bir konuda müşkülümüz var onu hallet öyle şeyhi ziyaret et.” Hocam kitaba bakar bakmaz hemen açıkladı. Açıkladığında Üstat Bediüzzaman; “Elhamdullillah benim sözüm doğru çıktı. Bütün âlem toplansa ben bu sözümden vazgeçmem, çünkü senin gibi meşhur bir âlimin tasdikini aldım.” Meğerki o mesele üzerine oradaki bütün âlimler bir olmuş Bediüzaman bir olmuş Molla Es’ad gelirse onu hakem tayin ederiz demişler. Seyda Molla Es’ad Bediüzzaman’la aynı şeyi söyleyince, Bediüzaman çok sevindi. Oradan Seyyid Şeyh Sahabettin Hazretlerinin ziyaretine gittik. Mecliste o mesele tekrar anlatıldı herkes tarafından kabul edildi.
- Seyda Şeyh Es’ad irşat tan dönerken talebeleriyle beraber Çoğreşi’ye yakın olan Şakır köyünde Palolu büyük âlim Şeyh Hasan Efendinin, orada misafir olduğunu duyuyor. Talebelerine “Şakır köyünde inip Şeyh Hasan Efendiyi ziyaret edelim öyle geçelim” diyor. Merhabadan sonra Şeyh Hasan Efendi, Seyda Şeyh Es’ad Efendiye Kadı Beyzavi tefsirinden bir yer gösteriyor. Bunu bize tefsir et diyor. Gerçek manasını verdiği halde Şeyh Hasan Efendi olmadı diyor. Şeyh Es’ad sukut ediyor. Orada Şeyh Hasan Efendi “Molla Es’ad senin gibi büyük bir âlim neden dervişliği, tasavvufu tercih etti.” Cevaben “Bu mesleği tatmayan anlamaz tadını, tadını alanda ruhi ile satın alır” Der. Oradan hatır ister yola koyulurlar. Yolda talebeleri; “Kurban o yerin manası senin dediğin gibiydi niye sukut ettiniz?” Buyurmuş ki o esnada nefsi emarem başını kaldırdı hak senin elindedir. Söyle ben orada nefsimi kırmak için sukut ettim. İşte mahfiyet makamına eriştiğine en büyük delil budur. Seyda Şeyh Es’Ad Hazretleri 1902 yılında 49 yaşındayken Hacca gitmek hazırlığındadır. Çevreden helallik almak ister. Yakın köydeki kayın pederini ziyarete gider, dönerken attan düşerek ayağını kırar. O hastalıktan kalkamaz, Çoğreşide vefat eder. Bu kaza sebebiyle vefatından dolayı Haremeyn şehidi denilmiştir. Kabri Çoğreşide (Erenler) ziyaret edilmektedir.
Kabri nur makamı cennet olsun.
Sayfa başına git