'Vicdan muhasebesine ihtiyaç var'
‘Hz. Peygamber ebedi kılavuzdur'
Doğu'da Kutlu Doğum coşkusu
Şehit Kesimal dualarla uğurlandı
GİRİŞ
Buram buram tarih kokan, her köşe başında tarih boyunca beşiklik yaptığı medeniyetlerin izlerini saklayan, tarihi bir çok şahsiyet yetiştiren, vatanın ve milletin bu günkü çağdaş düzeylere çıkmasında büyük katkısı olan, iklimi sert, insanı mert bir şehirdir Erzurum. 6 bin yıllık tarihi itibariyle onlarca medeniyete ev sahipliği yapan Erzurum’un büyük bir kültür tarihi olduğunu gerçeğini göz ardı edemeyiz.
Sizlere bu hafta Erzurum’un batıya açılan penceresi 55 yıllık geçmişiyle üniversiteler kuran üniversite özelliği taşıyan Atatürk Üniversitesi’nden bahsetmek istiyoruz.
Atatürk Üniversitesi'nin tarihçesi Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli rüyalarından birinin gerçekleşmesidir. Cumhuriyet'in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk 1 Kasım 1937 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yasama yılını açış konuşmasında Doğu Anadolu'da büyük bir üniversite kurmanın gereğini ifade ederek, bu husustaki çalışmaları başlatma talimatı vermiştir. Atatürk'ün ölümünün ardından bu çalışmalara 12 yıl ara verildikten sonra konu,1950 yılında tekrar gündeme getirildi. 1951 yılında oluşturulan bir komisyon Doğu Üniversitesi'nin Erzurum'da kurulmasını önerdi. 1954 yılında çıkarılan 6373 Sayılı Kanunla bu üniversitenin adının Atatürk Üniversitesi olması kararlaştırıldı. Aynı yıl Amerika Birleşik Devletleri A.I.D. (USAID) teşkilatı aracılığı sonucu Atatürk üniversitesi Nebraska Üniversitesi ile eşleştirilmiştir ve işbirliği anlaşması imzalanmıştır. Nebraska Üniversitesi Türkiye delegasyonu tarafından 1 Kasım 1954 de Atatürk Üniversitenin gelişmesi hakkında rapor hazırlamıştır. Delegasyon ilk olarak Ziraat, Fen Edebiyat, Mühendislik ve Mimarlık bölümlerinin açılmasında ve gerek duyuldukça ilave bölümlerin açılmasında hem fikir olmuştur.
PORTRELER başlıklı yazı dizimizde köklü tarihi ile bilinen Erzurum Atatürk Üniversitesi’nin şimdiki ve 15. rektörü Prof. Dr. Hikmet Koçak ile söyleşimizi yayınlıyoruz. Üniversitede yapılan bilimsel faaliyetlerin yanı sıra kış oyunlarını kritiğini yaptığımız söyleşimizde bilhassa yeni projeleri de ele aldık. İki bölüm halinde soluk soluğa okuyacağınızı umuyoruz.
Dört yıl önce ilk göreve geldiğinizde Atatürk Üniversitesinin en büyük eksiklikleri olarak neleri gördünüz. Bu eksikliklerin giderilmesi için nasıl çalışmalar yaptınız?
ALT YAPI VE DERSLİK SORUNLARINI HALLETTİK
Türkiye’nin en büyük üniversitelerinden birisiyiz. Alt yapı sorunları vardı. Kalitenin korunarak artırılması için çalışmalarımız oldu.Alt yapı ile ilgili hep şunu söyledim. Öğrenci Erzurum’a geldiğinde Atatürk Üniversitesine girdiğinde mutlaka sinerji pozitif enerji elde etmelidir. Sınıflarıyla laboratuarıyla hocayla diyaloglarıyla öğrenci memnuniyeti çok önemlidir. 55 yıllık üniversite olduğu için sınıflar ve alt yapı iyi değildi. Onları düzelttik. Laboratuarlar ve sınıflar yenilendi. Yüzde 85’in üzerinde öğrenciye yönelik olarak düzenlemeleri tamamladık.
BÜYÜK EKSİKLİKLER GİDERİLDİ
2011 yılında merkezi yerleşke yol ve asfalt yapımı, yabancı diller sinema salonu onarımı, andezit kaplama ve bordür yapımı, kampüs merkezi sistem güç kaynağı yapımı ve elektrik alt yapı tadilatı, lojmanlar büyük onarımı, merkezi yemekhane onarımı, kültür ve gösteri merkezi cep salonları yapımı, ziraat fakültesi ek yemekhane binası, rektörlük toplantı salonu yapımı ve proje ofisi, diş hekimliği fakültesi starelezayon ünitesi, Aşkale meslek yüksekokuluu onarım işi, kanalizasyon alt yapı yenileme çalışması, çocuk parkı yapımı, lojman güvenlik sistemi, çevre dostu atık toplama üniteleri ve yeşil çevre çalışmalarını hatırlatan Rektör Koçak, inşaatları devam eden Yakutiye Araştırma Hastanesi acil servis, kan merkezi, günü birlik ünitesi büyütme çalışmaları, kalp merkezi inşaatı, hukuk fakültesi inşaatı, Oltu yerbilimleri fakültesi ve sosyal tesisler inşaatı, açıköğretim fakültesi onarım çalışması, besyo ve kapalı spor salonları, yemekhane büyük onarım çalışması, merkezi araştırma laboratuarı inşaatı, halıcılık sürekli eğitim merkezi ve kız yurdu inşaatı, yarı olimpik yüzme havuzu ve spor kompleks inşaatı, açık ve kapalı futbol, basketbol, tenis kortu yapımı çalışmaları, iktisadi ve idari bilimler fakültesi ek binası inşaatı ile güzel sanatlar fakültesi tiyatro salonu yapımı çalışmalarının bu yıl tamamlanacağını bildirdi.
ÖĞRETİM ÜYELERİNİ DE UNUTMADIK
Üniversitelerin tercih edilmesinde önemli olan noktalardan biri öğrenci memnuniyeti ve öğretim üyelerinin buraya sahip çıkmasıdır. Öğretim üyelerini de sahip çıkmaları adına ödüllendirmeye başladık. Üç yıldan beri teşvik ödülleri veriyoruz. Geçen hafta üçüncü teşvik ödüllerini verdik. Bu sene farklı olarak da patent verdik. Patent alan öğretim üyelerimiz oldu. Bütün üyelerimiz yılda bir kez yurtdışına gidiyor. Bunun dışında gerek AB gerekse TÜBİTAK’tan aldıkları projeleri ekstra destekliyoruz. 500 dolar ile 2000 dolar arasında desteğimiz söz konusudur. Yurt dışı yayınlarda TÜBİTAK’ın yaptığı puanlama çerçevesinde bunları da ayrıca destekliyoruz. Çok yayın yapan öğretim üyelerimize de aynı desteğimiz devam ediyor. Üniversitemiz bilimsel olarak öne çıkmış oluyor. Bilimsel araştırma projelerimize öncelik veriyoruz. Yeni başlayan öğretim üyelerimizi bu noktada hareket etmelerini sağlıyoruz.
UNİVERSİADE’DAN YÜZÜMÜZÜN AKIYLA ÇIKTIK
Sayın Koçak, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nin 15. rektörü olarak hiç şüphesiz en zorlu görevi siz üstlendiniz. Universiade Kış Oyunları organizasyonlarına ev sahipliği yapmak suretiyle üniversite ve Erzurum tarihinde de bir ilki gerçekleştirdiniz. Yine böylesi bir organizasyon düşünülse ve rektör yine siz olsanız hangi hataları tekrar yapmazsınız. Neleri yaparım diyorsunuz?
Universiade yapıldıysa Atatürk üniversitesinden dolayı yapılmıştır. Üniversitenin bu hale gelmesinde benden önceki idarecilerinde büyük katkıları olduğunu söylemek istiyorum. Çünkü bu 5-10 yılda olacak bir olay değildi. Geçen yıl yapılan kış oyunları da güzel bir organizasyon oldu. Erzurum’un kalkınması ve üniversitemizin tanıtımı adına. Erzurum’da yapılan yatırımlar adına. Türkiye’de en büyük yatırımlar Erzurum’a yapıldı. Büyük eksiklikler olmadı. Teveccühler oldu. Bu güne kadarki en büyük katılımdı. 56 ülke katıldı. Gözle görülür aksaklıklar olduğunu düşünmüyorum. Ama her zaman ufak tefek aksilikler olur. Yeniden yapılırsa en iyi şekilde yapılır. Biliyorsunuz o dönem üniversitemizin öğrencilerimiz ve öğretim üyelerimiz büyük fedakarlık ve feragat örneği gösterdiler. Sömestr tatili uzun sürdü olimpiyat köyü yurtlarımızın o zaman boşaltılması gerekiyordu. Devlet adına verilen sözün yerine getirilmesi için uğraşıldı. Tekrar teşekkür etmek gerekir Universiade’ın bir özelliği daha vardı. Konferans yönü ortaya çıkarıldı. Kış sporlarının bölgesel kalkınmaya ve sağlığa etkisiydi o konu tartışıldı. Eğitim parkı projemizde bunun etkisiydi.
Kentin markalaşmasında öncülük edecek “Erzurum Bilim, Müze, Doğa ve Eğitim Parkı” projesi ile ”Engelliler Kış Sporları Merkezi projesi için düğmeye basıldı. Bu proje hakkında biraz bilgi verir misiniz?
DÜNYA ŞEHRİNE DÜNYA PROJESİ YAKIŞIR
Bu üniversitemizin bir projesi değil. Bu proje Türkiye’nin ve dolayısıyla Erzurum’un dünya projesidir. Marka şehir Erzurum’un tanıtımı adına büyük proje olacak. Sebebi şu birincisi az önce dediğim gibi kış sporlarında büyük yatırımlar yapıldı. Sayılı spor merkezlerinden biri oldu. Ama eksik olan bir nokta vardı. Kar nedir nasıl oluşur. Erzurum’un geçmişinde Kızağından kaykayına Atlama kulesine kadar kar ile ilgili neler vardı. Kış sporlarıyla ilgili en büyük olimpiyatlardan önceki organizasyon kış oyunlarıydı. Dağdaki bu kadar büyük tesisin yanında kar tanesi kış müzesi gerekiyordu. Yazın bile karın yağacağı bir müze. Bu sene bütçeye alınan 10 milyonluk bir yatırım var gözlemevi projesi. Devletin çok önem verdiği bizimde önem verdiğimiz Türkiye’de ki hemen hemen bütün üniversitelerin ortak olduğu bir proje. Güneşli gün sayısının en fazla olduğu illerden birisi Erzurum 297 gün. Bu önemli avantaj. Rüzgarın tek yönde estiği bir yer Erzurum. İleriki yıllarda rüzgar enerjisine yönelik yatırımlar olacak. Bu sene on milyon toplamı 55 milyon. Uzayla ilgili çalışma yapılacak olan dünyaya açık bir proje. Çocuklara halka yönelik engellilere yönelik uzay neder gök cisimleri nedir uzayda nasıl yürünür. Astronomi müzesi koyduk oraya başta İbrahim hakkı hazretleri olmak üzere geçmişimizde uzayla ilgili çok çalışma yapmış kitabı var. Solakzadenin bile bile uzayla ilgili kitabı var.
BU PROJENİN DÜNYADA EMSALİ YOK
Bilim, Müze, Doğa ve Eğitim Projesi neleri getirecek?
Hemen şunu belirtmek isterim; bu proje, birçok ilkleri içinde barındıran bir projedir. İçerdiği konsept ile dünyanın tematik müze konseptindeki ilk bilim müze doğa ve eğitim parkıdır. İçerdiği farklı unsurları ile tüm dünya insanlarının buluşma noktası olacaktır. Gezi, eğlence ve bilginin birleştirildiği bilim, müze, doğa ve eğitim parkı yer alacak. Farkındalık oluşturma durumu en üst düzeyde bir projedir. Bilim kenti olma yolunda önemli bir proje görüyoruz. Dünyanın ilk engelsiz yaşam alanı içeren bir bilim, müze, doğa ve eğitim parkı projesi olarak Erzurum’un tarihsel görselliğine bilimsel görsellik de ekleyecektir. ‘Engelsiz Şehir Erzurum’ projesine öncülük yapan bir projedir. Hayata dair ne varsa içerdiği tüm unsurları ile adeta bir yaşam üniversitesinin yerleşkesinde eğitim düzeyi, gelir seviyesi, dili, dini ve ırkı ne olursa olsun, her yaştan bütün insanlara hitap edecek dünyadaki nadir örnek bir proje olacaktır.
ÇILGIN PROJELER YOLDA
Her arkadaşımızın kendine göre laboratuarlarında ortaya çıkardığı projeler var. Biz yönetim olarak altyapıyı hazırlıyoruz. Bunun yanında gözlemevi uzayla ilgili bir laboratuardır. Burası yapı olarak tamamlandı. Birinci kısım faaliyette. Bilimsel çalışma yapmak isteyen tüm arkadaşlarımız istediklerini yapacaklar. Proje ofisi onun bir devamıdır. Kaynak bulmada da yardımlarımız olacak. 5 sene sonra Atatürk üniversitesinin yeri daha farklı olacak.
AÇIK ÖĞRETİM’DE İDDİALIYIZ
Bizim için uzaktan eğitim açıköğretim ve sürekli eğitim merkezinin açılması çok önemliydi. Nano bilim ve nano mühendisliği yeni açtığımız merkez. Eğitim noktasında uzaktan eğitimde 12 bin üzerinde mezun verdik. Bu sayı artıyor azalıyor lisans ve doktora programlarımız var. Açıköğretim Fakültesi yalnızca Eskişehir’de vardı şu anda üç tane Açık Öğretim Fakültesi var öğrenci sayısı bakımından İstanbul’dan fazlayız. Yıllar geçtikçe artacak elbette Eskişehir AÖF öğrenci sayısı 1,5 milyon. Dünya aya açılımlarımız olacak. Türk cumhuriyetleri adına dünya üniversitesi olma yolundayız. Uluslar arası Türkçe okuyan öğrencilerimize Türkçe öğretiyoruz. Yine sağlık alanında ve diğer alanlarda Kazakistan daha başta olmak üzere üniversite ziyaretleri oluyor. Türkçe yoğunlaştırılmış kurslar veriyoruz.
Eminim, bu tür sıcak ve barışçıl ilişkiler ülkelerimiz ve üniversitelerimiz arasında bilimsel ve teknolojik projeler ve aynı zamanda kültürel ve sosyal faaliyetlerle sonuçlanacaktır. Erzurum İpek Yolu üzerindeki önemli yeri nedeniyle tarih boyunca birçok uygarlık için bir merkez olmuştur. Şehrin bu tarihi fonksiyonunu bugün Atatürk Üniversitesi sürdürme amacıyla hareket etmektedir. Atatürk Üniversitesi için bu önemli bir sorumluluktur. Dün olduğu gibi bugün de Erzurum, Orta Doğu, Kafkasya, Avrupa ve Uzak Doğu arasında köprü olacaktır
ÖĞRENCİ SAYIMIZ HIZLA ARTIYOR
Malumunuz Tıp eğitimi denilince Hacettepe Üniversitesi. İletişim denilince Eskişehir Anadolu Üniversitesi akla geliyor. Atatürk Üniversitesi’nin hangi eğitimde öne çıktığını söylememiz mümkün.
Örgün öğretimde 55 bin öğrencimiz var Açık Öğretim ve uzaktan eğitimle 70 bini geçiyor. Türkiye’de kuruluş bakımından 6. sıradayız. Her fakültemizin ayrı bir özelliği var bizim fakültelerimizin hepside iyidir. Hiç kimse pişmanlık duymamıştır. Büyükşehirlerin avantajları ayrıdır. Yeni kurulanlar dahil hiçbirinin kötü olmadığını söylemek istiyorum. Dünyada sayılı üniversiteyiz.
YEREL YÖNETİMLERE HER ZAMAN KAPIMIZ AÇIK
Erzurum’da yerel yönetimlerin bilimsel yardım istekleri oluyor mu? Entegrasyon sorunu var mı?
Üniversite olarak gerek belediyeler gerekse sivil toplum kuruluşlarının hepsine açığız. Biliyorsunuz öğretim üyelerimiz tüm isteklere açıktır. Kurum ayrımı yapmıyoruz. Bize ihtiyaç duyulan her noktada yardıma gidiyoruz. Bizimde taleplerimiz oluyor. Erzurum hepimizin. Kişilerle sorunlarımız olmaz kurumsal düşünüyoruz. Sosyal projelerimizi ortaklaşa yaptığımız oluyor. Bu yönde sıkıntılarımız yok.
YAPACAK ÇOK İŞ VAR
Haziran ayı içerisinde Erzurum Atatürk Üniversitesi 16. rektörünü seçecek. Aday olup olmayacağınızı tekrar teyit eder misiniz?
Aday olduğumu yine zikretmiştim. Devam eden projelerimi yapmak arzusundayım. Yapacağımız işleri anlattık. Üç basamaklı bir seçimdir. Tarihi belli değil inşallah üniversitemizin ve Erzurum için hayırlısı olur.
HER ŞEYİ YAPABİLDİK Mİ? HAYIR
Dört yıllık görev süreniz boyunca hiç keşkeleriniz oldu mu?
Keşkelerimiz her zaman oldu. İlk yıllar tanımakla geçiyor. Eksikleri görüyoruz. Ankara’nın tanıması YÖK’ün tanıması ile vakit geçirdik. Her şeyi yaptık mı hayır.
SAĞLIKTA SORUN YOK KONFOR İÇİN ÇABALIYORUZ
Tıp eğitiminden geldiğiniz için görev süreniz boyunca özellikle bu alanda yatırımlarınız dikkat çekiyor.
Sağlık hiçbir zaman tıp fakültesinin işi değildir. Bir hastanın Aziziye Araştırma Hastanesinde doğduğunu eksi 30 derecede nakil olduğunu düşünün. Zaman zaman can ve uzuv kaybına neden olduğunu düşünmek zorundayım. Bu bilinen sorunların yanında bilinmeyenleri göz ardı edemeyiz. Sağlık şehrin genel problemidir. Bu iki hastanenin birleştirilmesine önem verdik. Sağlık hizmetleri daha iyi olacak dedik öylede olacak. Sağlık hizmetinde konforu tercih ettik. Hizmette sıkıntımız yoktu. Bundan sonra sadece bölgemize değil, karaciğer nakli, tüp bebeği ve diğer nakillerle bölge ülkelerine hizmet veren bir konumdayız.
BÜTÜN FAKÜLTELER KAMPUSTE TOPLANACAK
Aziziye Araştırma Hastanesi’nin bir süre öncesine kadar kullanıldığı devasa bina için TOKİ pazarlıklarınız gündemde. Neden böyle bir gereksinim duydunuz?
Kampus içerisinde eski binalarımızın yeniden inşa edilmesi gerekiyor. Bu Yeni binalarımızın kampus içinde olması gerekiyor. Yoncalıkta KKEF’nin taşınması gündemde. Binalarımızın yapımı karşılığında oraları TOKİye vereceğiz. Önce bizim yerlerimiz tamamlanacak. Hafif raylı sistem konusunda belediyelerimizin çalışması olacak bizi de içine katması mümkün. Yürüme ve bisiklet yolları yapılacak. İyileştirme adına her şey yolunda.
ETÜ İÇİN HERŞEYİ YAPARIZ
Erzurum Teknik Üniversite ile yer konusunda yargıya başvurdunuz. Davanın ara kararı ETÜ’nün lehine çıktı. Bununla ilgili neler söyleyeceksiniz?
Öncelikle kararlarımızda yıkıcı değil yapıcı davrandığımızı belirtmek isterim. ETÜ’nün Erzurum’a faydaları olacağını düşünüyoruz. Hem bizim daha aktif olmamız ve hem de Erzurum’a bilimsel ağırlığı olan bir üniversite olarak desteklerimiz sürecek. Üniversitemiz inşallah 5-10 yıl sonra Türkiye’nin iyi üniversitelerinden olacak. Mahkeme aşamasındayız konuşmak doğru değil. Verilen ara bir karardır müdahil olmak uygun değil.
PROF. DR. HİKMET KOÇAK KİMDİR?
Atatürk Üniversitesi Rektörlüğüne atanan Prof. Dr. Hikmet Koçak, 1954 yılında Erzurum'un Oltu ilçesinde doğdu.
Koçak, Alatarla köyünde ilkokulu tamamladıktan sonra 1968 yılında Oltu ilçesinde orta okulu bitirdi. Lise eğitimini 1971'de İstanbul Haydarpaşa Lisesinde tamamlayan Koçak, 1978 yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesindeki eğitiminin ardından 1978-79 yılları arasında Oltu Çamlıbel Sağlık Ocağında hekimlik yaptı.
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi bölümüne 1979 yılında araştırma görevlisi olarak giren Koçak, 1984-85 yılları arasında Gülhane Askeri Tıp Akademisi, 1985-88 yılları arasında Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesinde uzman doktor olarak görev yaptı. Atatürk Üniversitesinde 1988 yılında yardımcı doçent unvanını alan Koçak, 1989 yılında Londra'da St. Thomas Hospital'da bir süre çalıştıktan sonra 1990 yılında doçent oldu.
1992 yılında ABD'de Cleveland Clinic Foundation'da çalışmalarda bulunan, 1995 yılında da profesör unvanı alan evli üç çocuk babası Koçak, Atatürk Üniversitesinin 15'inci rektörü.
Koçak, 1993 yılında Türk Kalp Vakfı Doç. Dr. Edip Kürklü Ödülü, 1997 yılında Türk Kardiyoloji Vakfı Prof. Dr. Reşat Garan Ödülü 1997, 2002 yılında da ABD'de AACC 54th Annual Meeting poster ödülünü aldı.
Sayfa başına git